Psychische hulp

Geconfronteerd worden met borstkanker en het moeten ondergaan van een behandeling heeft voor veel vrouwen grote psychische gevolgen. Bij eventuele psychische problemen zijn er meerdere mogelijkheden om hulp te krijgen.

De diagnose borstkanker

Wie geconfronteerd wordt met de diagnose borstkanker, wordt vaak overvallen door gevoelens van angst en onzekerheid. Hoe zal het verder gaan? Is mijn leven binnenkort voorbij? Wat betekent het voor mijn naasten? Ook kunt u boos worden over wat u overkomen is. Weten dat u een borstamputatie moet ondergaan, kan veel verdriet veroorzaken.

Na de behandeling

Na een behandeling voor kanker schrikken veel mensen steeds weer als zij iets menen te voelen in hun lichaam. Zelfs als de behandeling al geruime tijd geleden is.
Het kost veel tijd om het vertrouwen in uw lichaam terug te vinden. Is de behandeling echt geslaagd? Blijft het goed met me gaan? Deze en andere vragen blijven veel mensen na een behandeling voor kanker lang bezighouden. Dat heeft invloed op uw leven, maar ook op de relatie met uw partner en andere naasten.

'Oud zeer' komt terug

Bij veel kankerpatiënten blijkt allerlei 'oud zeer' terug te komen. Emoties die allang verwerkt leken, dienen zich opnieuw aan. In de omgang met andere mensen merkt u dat niet iedereen goed met u kan omgaan nu u ernstig ziek bent of bent geweest.

Weer aan het werk?

De ziekte kanker grijpt ook in op uw werkend leven. U vraagt zich af of u weer aan het werk kunt. En zo ja, wanneer? Zal uw werkgever goed meewerken om uw herintreden prettig te laten verlopen? En zal er dan aandacht zijn voor uw eventuele beperkingen?

Onvruchtbaarheid

Door sommige behandelingen kunt u onvruchtbaar worden. Heeft u een kinderwens, dan is dat een groot verlies voor u en uw eventuele partner, dat u beiden moet verwerken. Heeft u geen partner, dan kan het moeilijk zijn om een relatie aan te gaan. Wanneer en hoe vertel je iemand over je situatie? Het leven na kanker kan ingewikkelder zijn.

Emoties van naasten

Naast uw eigen emoties zijn er de emoties van naasten. Ook een partner, ouders, kinderen en vrienden worden geconfronteerd met de ziekte en de gevolgen daarvan. Het kan moeilijk zijn om elkaar te steunen, vooral ook omdat iedereen anders met zijn of haar emoties omgaat.

Seksualiteit en intimiteit

Borstkanker heeft voor veel vrouwen en hun partners een grote impact op seksualiteit en intimiteit. Na de diagnose heeft u alle energie nodig om emotioneel te overleven en de behandelingen te doorstaan. Chemotherapie of bestraling kunnen langdurige vermoeidheid veroorzaken.
Vrouwen die een behandeling voor borstkanker ondergaan, hebben vaak minder zin in seks, pijn bij het vrijen, problemen met het orgasme, maar wel meer behoefte aan intimiteit. De zin in seks komt meestal pas terug na de behandeling, en dan vaak geleidelijk.
Na een behandeling voor borstkanker verandert voor veel vrouwen het beeld van hun lichaam. Een borstamputatie, een borstsparende behandeling, huidproblemen en gewichtstoename kunnen een vrouw het gevoel geven niet meer te zijn wie ze was. Na een borstamputatie moet een vrouw opnieuw wennen aan haar lichaam en schaamt zij zich soms voor haar lichaam. Door de operatie en de bestraling kan de borst stugger en pijnlijk aanvoelen of juist gevoeligheid missen. De gevolgen van borstkanker kunnen leiden tot depressiviteit. Al deze zaken kunnen een negatieve uitwerking hebben op de zin in seks.
Het aanvaarden van het andere lichaam kost tijd en is vaak een moeilijk proces. Voor een vrouw is het belangrijk dat ze zich weer mooi gaat vinden. Daarbij kan het helpen de aandacht te verleggen naar andere lichaamsdelen.
De partner speelt hierin een belangrijke rol. Veel partners vinden het moeilijk om in de nieuwe situatie lichamelijk contact te zoeken. Zij denken, vaak ten onrechte, dat de vrouw hier nog niet aan toe is. Met als gevolg dat de vrouw denkt dat haar partner haar niet meer aantrekkelijk vindt. Het is van groot belang om deze gevoelens met elkaar te delen.
Heeft u behoefte aan professionele begeleiding bij seksuele problemen, dan kan uw arts u verwijzen naar een seksuoloog.

Meerdere vormen van hulp

Er zijn meerdere vormen van hulp die u steun kunnen bieden in een moeilijke tijd. Dit varieert van professionele hulp tot een goed gesprek met ervaringsdeskundige vrijwilligers. Ook zijn er inloophuizen en andere centra die hulp bieden.

Professionele hulp

Voor professionele psychosociale begeleiding tijdens de behandelingkunt u terecht bij het medisch maatschappelijk werk of de psycholoog van het Slingeland Ziekenhuis. De behandelend arts kan u hiervoor verwijzen. Is uw behandeling afgerond en komt u alleen nog voor controle in het ziekenhuis, dan kan uw huisarts u voor psychosociale oncologische hulp verwijzen naar een zelfstandig werkende eerstelijns psycholoog of een gz-psycholoog.

Gespecialiseerde centra

In Nederland zijn er gespecialiseerde centra voor de begeleiding en ondersteuning van mensen met kanker en hun naasten. De begeleiding vindt individueel en in groepsverband plaats. Er zijn centra vanuit meerdere organisaties zoals het Helen Dowling Instituut, het Behouden Huys, Care for Cancer en het Toon Hermans Huis. Deze centra richten zich op de begeleiding en ondersteuning van mensen met kanker en hun naasten. Als je naar een psycho-oncologisch centrum wilt, heb je een verwijzing nodig van de huisarts, specialist of oncologieverpleegkundige.

Ervaringsdeskundigen

Bij Borstkankervereniging Nederland werken vrijwilligers die zelf borstkanker hebben gehad. Deze ervaringsdeskundigen kunnen u bijstaan met praktische informatie en emotionele steun. Bijvoorbeeld als u keuzes moet maken voor een bepaalde behandeling. Ook kunt u ervaren dat u niet de enige bent die angst en twijfels heeft.

Vergoeding door zorgverzekeraar

Professionele psychosociale begeleiding voor kankerpatiënten wordt door steeds meer zorgverzekeraars (geheel of gedeeltelijk) vergoed. Er wordt nog onderhandeld om de psychosociale oncologische zorg in het basispakket van het nieuwe zorgstelsel op te nemen, maar daarover is nog geen besluit genomen.

Zie 'Vergoeding psychologische zorg bij kanker' op de website www.zorgverzekeringwijzer.nl.